Nieuwsbrief der Lage Landen #10: Giger

Inhoudsopgave

• De Levenstuigelijke Giger
• De Richtlijnen voor enen Kunstenare
• De Naamvallen, Deel Twee
• Verwijl

Geachte lezenaar of lezenaarster,

welkom bij de tiende uitgave van de Nieuwsbrief der Lage Landen van het Zaakwoordenboek der Lage Landen en de eerste in het jaar onzes Heren 2023. Het ZLL nadert zijn eerste verjaardag, maar voordat de bruisende wijn kan worden ontkurkt, wordt den schijnwerper gericht op het leven eens beroemden kunstenaars (tevens de eerste levensbeschrijving voor den zaakwoordenboeke), ga ik dieper in op hoe de naamvallen vanaf nu worden toegepast en kondig ik een verwijl aan voor den nieuwsbrieve.

De Levenstuigelijke Giger

Een levensbeschrijving die de uitgelichte bladzijde zou zijn geweest van nieuwsbrief nummer 10, maar het liep anders. Later in deze brief ga ik daar verder op in.

Eerst: Giger.

Toen ik begon met schilderen eind 2016 groeide mijn belangstelling in het werk eens kunstenaars waarmee ik, min of meer, ben opgegroeid zonder daar echt bewust van te zijn: de Zwitserse H. R. Giger. Zijn vindingrijke vingerafdruk op velmen zoals Ridley Scott's Alien (1979) was voorbij baanbrekend en zijn kunst bracht een geheel nieuwe stroming tot leven in het naoorlogse Avondland. Als iemand een levensbeschrijving zou moeten krijgen op het ZLL, of minstens een verwijzing, dan is hij het wel.

Eenmaal zelf de wadel in hand veranderde mijn kijk op (schilder)kunst. Men kan iets aanschouwen en waarderen, maar pas door middel van ener eigen poging is waar besef bewerkstelligd. Giger's ongekende meesterschap met zelfs de onmogelijke spuitwadel kent geen weerga, maar los van kunde, iets oorspronkelijks voortbrengen is de werkelijke uitdaging. Hij smolt dat wat levenloos was samen met het levendige. Gezien ik er geen Nederlands woord voor kon vinden heb ik dit zelf levenstuigelijk genoemd (een samenstelling van 'leven' (bio) en '(werk)tuigelijk' (mechanisch)).

De levensbeschrijvingen op het ZLL moet ik nog een beetje uitvinden, ook deze van Giger is in deze wat beknopt (of te), want ik ben niet wis om een vergelijkbare leest toe te passen zoals de Wikipedia-levensbeschrijvingen. Inzonderheid hun drang om hedendaagse zedelijke invulling te geven op de geschiedenis vermoeit mij, dus ik wil dit zo aanvliegen dat de toon onzijdelijk is. Het zaakwoordenboek deelt dat wat is geschied en de lezer of lezeres oordeelt vervolgens zelf aldus zijn of haar eigen gevoelswijzer.

De Richtlijnen voor enen Kunstenare

Gesproken over Giger; wat schept de kunstenaar (of kunstenares)? Slaapritme? Boekenkeus? Waarhofbezoeken? Opruimtucht? Is het mogelijk om dit in iemand op te rakelen waar er voorheen geen kunstzinnige vonk was?

De antwoorden heb ik niet; die heeft niemand. Dat gezegd hebbende, wat als het wel aan te sporen is? Dat is mogelijkerwijs wel te beantwoorden.

Giger was een (de?) bron van bezieling voor God weet hoeveel kunstenaren en kunstenaressen. Mensen met een honger naar sturing en wenken, en waar beter beginnen om deze eetlust te bedaren dan aan te kloppen bij den besten manne zelf. Evenwel, deze berichten belandden in de postvak zijns vertegenwoordigers, Les Barany. De heer Barany, die Giger persoonlijk (heel) goed kende evenals zijn gewoonten, had vervolgens een soort 'Veelgestelde Vragen'-aanpak bedacht om in één klap deze zucht te beantwoorden. Hij stelde een lijst samen met negenendertig punten, die dan voor enen jare of vijf zouden moeten worden gevolgd om iemand te helpen op zijn of haar weg naar het ware kunstenaarschap.

Voor enen langen tijde heb ik een rits van deze gevolgd. Niet de vijf jaar zoals Barany dit had bedacht, maar lang genoeg om te kunnen oordelen dat er hier wel degelijk nuttige raad tussenzit. Zodoende wilde ik dat deze lijst niet enkel stof verzamelt op de hrgiger.com, en is deze, in vertaalde vorm, beschikbaar op het ZLL.
Het is een lange lijst, met ook wat verouderde inlichtingen inmiddels (laat het u vermaken), maar voor der belanghebbende: het staat onder de beknopte levensbeschrijving van Giger.

De Naamvallen, Deel Twee

Al is het leven van Giger het hoofdonderwerp dezes nieuwsbriefs, veruit de meeste moeite is besteed aan het heruitvinden der naamvallen en hoe deze worden toegepast op de bewoordingen van het ZLL.

Korte samenvatting der eerste vier:

• Eerste naamval (nominatief, van Latijn nominativus)
• Tweede naamval (genitief, van Latijn genitivus)
• Derde naamval (datief, van Latijn dativus)
• Vierde naamval (accusatief, van Latijn accusativus)

Feitelijk zijn er vele naamvallen die een ieder onbewust gebruikt, zie bijvoorbeeld mij, wat de derde naamval is van ik. Echter, los van wat wel of niet wordt gebruikt, het is een gegeven dat de naamvallen niet meer eenzelfde bekendheid genieten als ik denk inmiddels wel meer dan een eeuw geleden – niet dat ik de voorstelling wil wekken dat dit destijds wel een veelvoorkomend verschijnsel was in het geschreven woord, maar om iets van het WikiWoordenboek te lenen, eerder een verschijnsel van 'ontzettend verzorgde schrijftaal'.

Dat laatste wakkerde iets in mij aan.

Dat is namelijk wat ik wil voor den zaakwoordenboeke, buitengewoon verzorgde schrijftaal. Noem het overdreven verzorgd. Om met een zo zuivere woordenkeus als mogelijk te schrijven is een boeiende uitdaging, maar dat heeft een mark; terwijl het behouden der spraakkunst, zoals bijvoorbeeld de naamvallen, een groter goed zou moeten zijn, willen wij voorkomen dat het Nederlands uiteindelijk soortgelijke vormen krijgt als het Engelse, voornamelijk in de V.S. aanwezige, 'Ebonics' (ook wel bekend als African-American English).

Het ZLL hoeft niet het verschil te maken in den strijde om onze taal te behouden, maar laat het dan een soort schriftelijk kunstwerk zijn. Hoe, namelijk, is dit anders dan met de schilderijen uit de wedergeboorte, of de beeldhouwwerken van duizendjaren geleden? Was dat de werkelijke wereld, of hoe de kunstenaar het graag wilde zien?

Dat alles gezegd hebbende, mijn geestdrift bracht ook onverwacht veel werk met zich mee, want wat voortvloeide betekende onder andere het herschrijven van vele bewoordingen, vrijwel het heruitvinden des zaakwoordenboeks. Hoe 'den' voorheen werd toegepast moest volledig op de schop, en daarnaast ook mijn hoofd. Ik moet anders naar de zinnen kijken. Ik moet ontleden terwijl ik schrijf omdat ik het gevoel nog niet heb; een langzaam verloop. Voldoenend werk, maar het duurt even. Daarom ook deze ietwat verlate nieuwsbrief.

Verwijl

Terugkijkend naar de afgelopen maanden is mij opgevallen dat ik drukker ben geweest met nieuwe onderdelen toevoegen aan het ZLL dan bestaanden afronden. Het zaakwoordenboek wemelt nu van onvoltooide woordenlijsten, schrijfstukken in klad, en er is vervuiling van nieuwe en oude bladzijdetakken die nu door elkaar aanwezig zijn – hier hebben de bezoekers en bezoeksters gelukkig geen last van, maar voor mij als beheerder is het warrig.

Dit alles heeft grotendeels te maken met een wens om de hoofdbladzijde in leven te houden door middel van uitgelichte stukken schrijven en gedichten tentoonstellen, naast dat ik ook het voornemen had om op de maatschappelijke netwerken (Twitter en dergelijken) iets te doen – waar, blijkt nu, werkelijk geen tijd of wilskracht voor is om het zo aan te pakken dat dit ook kan bloeien.
De hoofdbladzijde is hierbij aangepast zodat deze wat blijvender is en er minder noodzaak is voor verversingen. In plaats van 'Uitgelicht' en 'Aanhaling' is er nu Woord der Maand, Afbeelding der Maand en Aanhaling der Maand; wederom afgekeken van mijn grote voorbeeld: Vicipaedia (de Wikipedia geschreven in het Latijn).

Al met al, het is mij duidelijk, tijd voor verwijle. Niet voor het ZLL, dit werk gaat immer door, maar wel voor dezen nieuwsbrieve en wat andere aanzichten des zaakwoordenboeks. Het doel of de wens is om op minstens 5000+ bladzijden uit te komen voor den einde van 2023 met nagenoeg geen bladzijden meer in klad, op hooguit een handjevol na.

Komende maanden (twee, drie, vier?) ga ik schoonvegen en aanvullen. Punten op de i zetten, kladden afronden, naamvallen waar nodig verwerken, ga zo maar door. Zodra dat gereed is zal de elfde uitgave het daglicht zien.

Tot dan.

Hoogachtend,
C. J. Righart

De Aantallen

• Bladzijden: 2.120 (+153)
• Inhoudrijke bladzijden: 735 (+35)
• Bladzijdebewerkingen sinds het begin: 7.664 (+546)
• Woordenlijsten: 65 (+0)

Afbeelding (achtergrond): Adrian Michael, CC BY-SA 3.0, middels Wikimedia Commons
Afbeelding (vormgeving): C. J. Righart