Nieuwsbrief der Lage Landen 19: Kymrisch
De taal van Kymrië.
Hen Wlad Fy Nhadau
Land Mijns Vaders.
De Nieuwsbrief der Lage Landen is de terugkerende nieuwsuitgave van het Zaakwoordenboek der Lage Landen – waarin zowel bijzonder, zeldzaam en/of schoon Nederlands wordt uitgelicht als de laatste ontwikkelingen betreffende het zaakwoordenboek. Uitsluitend beschikbaar op Righartswoord. Tekene in om op de hoogte te blijven.
Geachte lezenaar of lezenaarster,
het is enigszins schimpredig als een nieuwsbrief die geheel om het Nederlands draait aandacht geeft aan ener andere tale, maar dit kwam ik in 't wild tegen waarna het gelijk een plek op Een Schoner Woord kreeg: het Kymrisch—de taal van Kymrië—of in hun eigen taal gezegd, Cymraeg, tussenlands en hedendaags beter bekend als Welsh.
Het Kymrisch behoort tot de Keltische taalsibbe en wordt hoofdzakelijk te Kymrië gesproken (Kymrisch: Cymru, Engels: Wales). Deze taal gaat terug tot de Keltische wijkingen naar Groot-Brittannië. Het Kymrisch deelt zijn oorsprong met andere Keltische talen, waaronder het Iers en het Schots-Gaelisch.
In de middeleeuwen werd het Kymrisch gebruikt in letterkundige en godsdienstige geschriften. Een belangrijk geschiedkundig bewijsstuk in het Kymrisch uit die tijd is de Mabinogi (Engels: Mabinogion), ene verzameling van maren en sproken.
Tijdens de Tudor-tijdspanne had de Act of Union ertoe geleid dat—alhoewel het land daardoor in zichzelf verenigde—het openbaar gebruik des Kymrisch werd onderdrukt, hetgeen een achteruitgang der taal als gevolg had. Doch, het Kymrisch heeft in de hedendaagse tijd een opleving doorgemaakt. De taal heeft wettelijke erkenning te Kymrië, en tweetaligheid is wijdverspreid. Het Kymrisch wordt in scholen onderwezen, en er zijn inspanningen om de taal levendig te houden en te bevorderen; een voorbeeld hiervan is de Deddf yr Iaith Gymraeg 1993 ('Wet op de Kymrische Taal van 1993').
De spraakkunstige opbouw des Kymrisch is ingewikkeld, en het heeft ook een onvergelijkelijke letterlijst met enkele letters die in buurtaal Engels afwezig zijn (in de vorm van digrafen), zoals bijvoorbeeld "LL", welke tevens een weergaloos geluid vertegenwoordigt (luistere).
Hoogachtend,
C. J. Righart