Nieuwsbrief der Lage Landen 29: ᛉᚱᚠᚷᛟᛞ

Vlugt! red uw leven, vorst van 't rijk!
Ontvlugt uw erfgoed en uw staten!
't Gepeupel schopt uw kroon in 't slijk
En sleept uw mantel langs de straten;
Vlugt, eer 't in dronken overmoed
Zijn messen verft met koningsbloed.

—Hendrik Tollens (1780–1856)

Geachte lezenaar(ster),

aanvankelijk kietelde het om een donderpreek te dichten over hoe de verhuftering die onze samenleving teistert inmiddels mijn postvak heeft bereikt, zelfs van (heren)zaken die toch vaak wel een soort deftigheid uitstralen:

Ik begrijp ook wel dat dit gewoon marktbenadering met een knipoog is, evenwel, dat weerhoudt mij er niet van om hier een geestige schouwing aan te wijden omwille der taal.

"Update jouw gegevens en activeer": Update en activeer staan in de gebiedende wijs en jouw geeft aan dat de vraag reeds is beantwoord. Het hardnekkige samen-knikkeren-in-de-speeltuin-gevoel is niet meer weg te denken, zeg ik terwijl het begrip knikkeren volgens mij inmiddels met evenveel stof is bedekt als mijn taalgebruik.

Ene poging: Mogen wij "je" zeggen? Werke uw gegevens bij en ontvang korting

Weliswaar zes tekens langer dan de oorspronkelijke zin (het kan korter). De zin is nu in de aanvoegende wijs (die beleefder, schoner en korter is dan 'gebiedende wijs + a.u.b.') met daarbij ook een aangegeven reden voor de handeling ("Update jouw gegevens en activeer" is feitelijk gewoonweg een daad bevelen), en de uw laat zien dat alhoewel er geen antwoord kan worden gegeven, de klant nog niet als een makker wordt aangesproken.

Mijn antwoord is overigens "nee", niet dat het iets uitmaakt. Nadat ik deze kaart heb ontvangen heb ik inmiddels daar weer kleding gekocht, zo gaat dat.

Verder met het schrijfsel.

Ruinen • ᚱᚥᚾᚳᚾ

Zoals de hoofding vertoont, dit stuk draait om ons oude schrift: runen (van Hoogduits Rune en eerder Oudnoors rūn) of in schoner Nederlands gebezigd: ruinen.

De tekens bereikten onlangs mijn boek toen ik een soort geheimschrift behoefte, maar waarom moeite steken in iets nieuws, als er iets waardevols en ouds is om te behouden? Alhoewel des boeks inhoud niet zozeer verwant is aan Germaanse beschaafdheid in het algemeen heeft het wel—zoals het zaakwoordenboek—een zware boventoon wat behoud en eerbetoon betreft; het gaat te allen tijde om ᛉᚱᚠᚷᛟᛞ (erfgoed).

Voordat uwé verder leest, dit is niet mijn vakgebied. Er is—voor mijn doen—wel degelijk wat tijd in gaan zitten, maar dit stuk zal niet de rijke geschiedenis benoemen of een uitgebreide achtergrond geven van iedere ruin—dit laat ik aan hen over die hier meer bevlogen in zijn—het gaat enkel om hoe deze schrifttekens kunnen worden gebruikt om hedendaags Nederlands mee te schrijven.

Het overzicht hieronder is grotendeels afgeleid van wat ik het Taaldacht-stelsel noem, met wat geringe wijzigingen/aanvullingen van mijzelf. Dat laatste is inzonderheid voortgekomen uit het feit dat ik tegen dingen aanliep voor mijn boek (en in sommige gevallen het zaakwoordenboek) en zowel hieronder als op de onderscheidenlijke ZLL-bladzijde licht ik toe waar nodig.

Het Ruinenoverzicht • ᚺᛉᛏ᛬ᚱᚥᚾᚳᚾᛠᚠᚳᚱᛋᛁᚷᛏ

Mocht het overzicht hieronder op uwés toestel niet goed zichtbaar zijn, dan is er verderop een koppeling naar het ZLL.

Ruinen Woordenlijst - Zaakwoordenboek der Lage Landen

Zaakwoordenboek der Lage Landen

De toelichtingen op een rij:

• De enkele ruinpunt ("᛫", niet te verwarren met "•") hierboven was mijn oplossing voor de verscheidene koppeltekens ("-", "–" en "—") zonder twee verschillende schriften te hoeven samenvoegen.
  • Voorbeeld: tv-gids wordt ᛏᛇᚠᛇ᛫ᚷᛁᛞᛋ
• Ik ben ook niet zo dol op tussenruimten met ruinen gezien ik dit niet de leesbaarheid vind bevorderen. Onze letters hechten goed samen wat woordherkenning vergemakkelijkt, maar met ruinen vind ik dit een ander verhaal (dit heeft deels met de beperkingen van onze talmatige toestellen te maken). Om deze reden wordt woordscheiding met de dubbele ruinpunt aangeduid ("᛬", niet te verwarren met de gewone dubbele punt ":"), zoals in Codex runicus in de afbeelding helemaal bovenaan.
  • Voorbeeld: Hallo wereld wordt ᚺᚨᛚᛠ᛬ᚹᛇᚱᚳᛚᛞ
• De dubbele punt uit ons schrift is een dubbele-dubbele ruinenpunt.
  • Voorbeeld: Nieuwsbrief der Lage Landen 29: Erfgoed wordt ᚾᛖᛟᛋᛒᚱᛖᚠ᛬ᛞᛉᚱ᛬ᛚᚪᚷᚳ᛬ᛚᚨᚾᛞᚳᚾ᛬29᛬᛬ᛉᚱᚠᚷᛟᛞ
• Einde van zinnen worden met (᛭) aangeduid. Dit is eigen invulling omdat het unicode-blok dit teken beschikbaar heeft en ik een sierlijke wijze zocht om zinseinden aan te kunnen duiden zonder te moeten grijpen naar bijvoorbeeld de punt (".").
  • Voorbeeld: De man en de hond. wordt ᛞᚳ᛬ᛗᚨᚾ᛬ᛉᚾ᛬ᛞᚳ᛬ᚺᚩᚾᛞ᛭ (of dichterlijker ᛞᚳ᛬ᛗᚨᚾ᛬ᛉᚾᛞᚳ᛬ᚺᚩᚾᛞ᛭)
• Mijn overzicht bevat Speer (ᚸ) voor [g], wier noodzaak naar voren kwam toen ik een Duitse naam wilde omzetten zonder de oorspronkelijke uitspraak te verliezen.
  • Voorbeeld: Bundestag wordt ᛒᛟᚾᛞᛉᛋᛏᚪᚸ
• Het volgende kan als vloeken in de kerk worden beschouwd, want ik heb ook een ruin toegevoegd voor de uitheemse "x": ᛪ, waarvoor ik de naam Xantippe heb bedacht. Dit is een "alfabetische ruin" in tegenstelling tot de reeds bestaande "klankkundige ruinen" zoals de lijst hierboven vertoont.
  Nou is er—aldus wat ik zo snel kon vinden—nooit een ruin geweest voor de klank van x [ks]. Enerzijds zou dit op te lossen zijn door Koon (ᚲ) en Zon (ᛋ) samen te voegen, anderzijds vond ik het ook wel een waardige toevoeging voor woorden van uitheemse oorsprong. Inzonderheid met namen als bijvoorbeeld Xantippe vond ik ᚲᛋ niet dekkend genoeg en laat het geluk er zijn dat iemand een x-ruin heeft bedacht/ontworpen.
  • Voorbeeld: Willem-Alexander wordt ᚹᛁᛚᚳᛗ᛫ᚪᛚᛉᛪᚨᚾᛞᚳᚱ.

Er zijn nog zat tekens waarvoor ik nu geen oplossing heb bedacht of gevonden, maar deze kunnen in de toekomst nog komen. Ik betwijfel of ik terug zou gaan naar dit stuk om iets te wijzigen, dus houde het ZLL in de gaten om altijd op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen.

ᚹᛁᛋᛏ᛬ᚢ᛬ᛞᚨᛏ᛫ᚩᛗ᛬ᛋᛖᚷᚪᚱᚳᚾ᛬ᛋᛠ᛬ᛚᚨᛝ᛬ᛗᛠᚷᚳᛚᚳᚲ᛬ᛁᚾ᛬ᚺᚳᚾ᛬ᛒᛉᛋᛏᚳ᛬ᚷᚳᛋᛏᛉᛚᛞᚺᛡᛞ᛬ᛏᚳ᛬ᚺᚨᛟᛞᚳᚾ᛫ᛞᚳ᛬ᛞᚱᛠᛗᛒᛇᛚᛞᛁᚷᚳ᛬ᚠᚩᚷᛏᚳᚷᚺᛡᛞᛋᚷᚱᚪᛞ᛬ᛁᚾ᛬ᚳᚾ᛬ᚺᚢᛗᛖᛞᚩᚱ᛬ᛏᚳᛋᚳᚾ᛬ᛞᚳ᛬ᚨᚷᛏᛉᚾᛋᛉᛋᛏᚳᚷ᛬ᛉᚾ᛬ᚠᛡᚠᛉᚾᛋᛇᚠᚳᚾᛏᚳᚷ᛬ᚺᚩᚾᛞᚳᚱᛋᛏᚳ᛬ᛗᛟᛏ᛬ᛋᛡᚾ᛭

Hoogachtend,
C. J. Righart
ᛋᛇ᛬ᛃᛇ᛬ᚱᛁᚷᚺᚨᚱᛏ

Neosbref dzr Lacgc Landcn 29: Zrfgod

Dit is wat Ghost (de zachtewaar achter Righartswoord) poogde te doen met de URL toen de ruinen waren ingevoerd; zoals men zegt, er was ene poging: